Transport miejski umożliwia przemieszczanie się ludzi i przewożenie towarów z punktu startowego do punktu docelowego, polepszając w ten sposób jakość życia mieszkańców. Może być on realizowany z wykorzystaniem środków transportu indywidualnego (rower, w tym rower miejski), grupupowego (samochód osobowy, taksówka) oraz zbiorowego (autobus, tramwaj, kolej miejska). Miejski system transportu obejmuje także infrastrukturę transportową (drogi, sygnalizacja świetlna, stacje benzynowe, strefy i ścieżki dla pieszych i dla rowerów…). Cały system powinien być tak zaprojektowany, aby umożliwić wygodną, bezpieczną i niezakłóconą komunikację. Ważną rolę odgrywa tu właściwa sygnalizacja i infrastruktura, które powinny umożliwiać płynne przemieszczanie się w ramach miasta oraz wjazd do i wyjazd z miasta. Istotne znaczenie ma również rodzaj pojazdów poruszających się w ruchu miejskim – te napędzane paliwami pochodzenia kopalnego odpowiadają za 30% globalnych emisji CO2.
Najpopularniejszym środkiem transportu prywatnego są samochody. Rzadziej korzystamy z motocykli, gdyż ich wykorzystanie w większym stopniu zależy od pogody, tego, gdzie chcemy dojechać oraz tego, ile osób chcemy przewieźć. Pojazdy takie jak ciężarówki i furgonetki zwykle służą do przewozu towarów. Inne pojazdy zmotoryzowane, jakie możemy spotkać w ruchu miejskim, to pojazdy służb miejskich, komunalnych i ratowniczych, takie jak śmieciarki, czyszczarki czy wozy strażackie.
Częste pokonywanie samochodem niewielkich odległości powoduje niepotrzebne korki i zanieczyszczenie powietrza. Pogarsza też bezpieczeństwo ruchu, zwiększa zapotrzebowanie na miejsca parkingowe i ma negatywny wpływ na zdrowie mieszkańców. Intensywny ruch samochodowy wpływa też na środowisko i pogarsza stan infrastruktury. Dlatego warto zrezygnować z krótkich przejazdów na rzecz roweru, transportu publicznego lub wybrać się do szkoły czy do przyjaciół piechotą.
Oprócz samochodów napędzanych benzyną lub paliwem diesel, na ulicach jeździ coraz więcej samochodów elektrycznych i hybrydowych. Samochody elektryczne ładowane są prądem, podczas gdy hybrydowe wykorzystują dwa lub więcej źródeł energii – zwykle jest to benzyna i prąd. Pojawienie się samochodów elektrycznych i hybrydowych pomaga zmniejszyć emisję CO2, a w efekcie zmniejszyć negatywny wpływ transportu samochodowego na środowisko.
Do najważniejszyć zalet korzystania z samochodów elektrycznych i hybrydowych zamiast tradycyjnych pojazdów napędzanych benzyną należą:
Niższa (lub zerowa) emisja zanieczyszczeń gazowych
Niższe zużycie paliw kopalnych
Mniejsze koszty utrzymania i większe bezpieczeństwo
Niższa emisja hałasu (około 20% mieszkańców UE jest narażonych na nieaceptowalne poziomy hałasu)
Korzystanie z nich jest też przejawem świadomości ekologicznej i społecznej właściciela i pasażerów.
Jazda na rowerze jest ekologicznym i zdrowym rodzajem ruchu. Rower umożliwia przemieszczanie się, a jednocześnie nie zanieczyszcza środowiska. Zalety korzystania z rowerów obejmują mniejszą liczbę samochodów w przestrzeni publicznej (na jednym miejscu parkingowym dla samochodów zmieści się co najmniej 10-12 rowerów), mniejsze korki, mniejsze zużycie paliwa, mniej wypadków, niższe koszty opieki zdrowotnej, lepszą jakość życia w mieście i niższe koszty rozbudowy i utrzymania infrastruktury.
Wiele krótszych tras można pokonać szybciej rowerem niż samochodem, zwłaszcza w godzinach szczytu. Taki sposób poruszania się jest też lepszy dla środowiska. Dlatego też wiele miast decyduje się na wprowadzenie tzw. roweru miejskiego. Jest to rodzaj bezobsługowej wypożyczalni rowerów, z której może skorzystać każdy mieszkaniec lub odwiedzający. Rowery miejskie mają ułatwić poruszanie się po mieście, a jednocześnie zmniejszyć korki, poziom hałasu, emisję spalin i zanieczyszczenie powietrza.
Do najważniejszych zalet wprowadzenia roweru miejskiego należą:
· ułatwienie poruszania się po mieście
· rozwój transportu intermodalnego (wykorzystującego różne rodzaje środków transportu)
· zmniejszenie korków
· brak konieczności tworzenia rozbudowanej infrastruktury (jak w przypadku innych środków transportu)
· zmniejszenie emisji zanieczyszczeń
· zmniejszenie zapotrzebowania na paliwa pochodzenia kopalnego (benzyna, diesel)
Transport publiczny jest bardziej ekologiczną, tanszą i bezpieczniejszą alternatywą dla samochodu. Można podzielić go na transport drogowy i szynowy. Ten pierwszy jest realizowany takimi środkami transportu jak autobusy czy taksówki, które poruszają się po ulicach razem z prywatnymi samochodami.
Autobusy umożliwiają przewóz większej liczby ludzi, dzięki czemu są przyjazne dla środowiska i kieszeni mieszkańców. Choć zwykle mieści się w nich mniej osób niż w tramwajach czy pociągach kolei miejskiej, są dla miast dobrym rozwiązaniem, gdyż wymagają mniej rozbudowanej infrastruktury. Dzięki czemu mogą jeździć także tam, gdzie trudniej byłoby położyć torowisko. Aby dodatkowo zmniejszyć zużycie paliw kopalnych, miasta mogą zakupić autobusy zasilane biopaliwem lub biogazem. Stanowią one bardziej ekologiczną opcję i pomagają zmniejszyć zanieczyszczenie powietrza w mieście.
Transport szynowy w mieście obejmuje takie środki transportu jak tramwaj, metro i pociągi kolei miejskiej. Zaletą tych ostatnich jest to, iż mogą przewozić dużą liczbę pasażerów z dużą prędkością, czemu sprzyja to, iż – w przeciwieństwie do tramwajów – są odseparowane od ruchu drogowego. Tramwaje także mogą przewodzić dużo ludzi i można je wprowadzić w różnych miastach.
Ruch tramwajowy i kolejowy jest mniej inwazyjny dla środowiska i otoczenia niż tradycyjny transport drogowy. Wymaga też mniej rozbudowanej infrastruktury, która zajmuje mniej przestrzeni.
Chodzenie pieszo jest najstarszym, najbardziej podstawowym i ekologicznym sposobem przemieszczania się, który jednocześnie umożliwia dostęp do największej liczby miejsc. Pieszy nie stanowią zagrożenia dla siebie i innych i nie zanieczyszczają środowiska. Chodzenie pieszo jest też dobre dla zdrowia, dahe poczucie przynależności i ułatwia komunikację z innymi.
W środowisku miejskim wyznaczone są specjalne miejsca dla pieszych: chodniki, strefy tylko dla pieszych, place, parki itd. Miasta coraz częściej decydują się na tworzenie stref wolnych od pojazdów w centrach miast, miejscach najbardzien narażonych na zanieczyszczenie powietrza i korki.
