Odpady to wszystko, czego już nie potrzebujemy. Te, których nie planujemy poddać recyklingowi lub ponownie wykorzystać, lecz wyrzucić na składowisko często nazywamy „śmieciami”. W gruncie rzeczy powstawanie śmieci jest efektem niewłaściwego postępowania z odpadami i ogólnie niewłaściwego zachowania. Odpady są cennym zasobem, który – prawidłowo zebrany i przetworzony – nie zamieni się w śmieci. Rozwój technologii umożliwia nam ponowne wykorzystanie prawie wszystkich odpadów, niezależnie od ich rodzaju i rozmiaru. Wymogiem jest, aby były one odpowiednio segregowane i gromadzone osobno. Jeżeli je zmieszamy, stają się śmieciami. W krajach rozwiniętych segregowana jest ok. ⅓ wszystkich odpadów powstających w typowym gospodarstwie domowym. Segregacja odpadów umożliwia tworzenie nowych zasobów, a w efekcie – oszczędzanie energii, oszczędzanie zasobów naturalnych oraz zmniejszenie ilości śmieci zgromadzonych na składowiskach. Warto pamiętać, że każdy kilogram odpadów, który poddajemy recyklingowi, przyczynia się do ochrony środowiska i naszego zdrowia.
Odpady komunalne , zwane także odpadami bytowymi, to odpady powstające w gospodarstwach domowych, szkołach i punktach usługowych. Zwykle są one odbierane przez służby miejskie. Odpady przemysłowe powstają jako produkt uboczny procesów przemysłowych oraz prowadzonej działalności gospodarczej. Mogą powstawać także w szpitalach, warsztatach czy zakładach budowlanych. Mają one inny skład i rozmiar niż odpady komunalne. Oba te rodzaje odpadów mogą być odpadami niebezpiecznymi – jeżeli zawierają niebezpieczne substancje, które mogą być toksyczne lub szkodliwe dla zdrowia. Odpady bezpieczne to takie, które nie zawierają żadnych elementów, które mogą być trujące. Odpady obojętne to odpady bezpieczne, które nie wchodzą w żadne reakcje biologiczne, chemiczne i fizyczne, są nierozpuszczalne, niepalne i nie podlegają biodegradacji.
Istnieje powiedzenie, które mówi, że „odpady to nie śmieci”. Możemy więc zadać sobie jedno ważne pytanie: „co to są śmieci i jak powstają?“. Mówiąc krótko, śmieci są efektem niewłaściwego postępowania ludzi z odpadami, w tym mieszania i nieodpowiedzialnego wyrzucania produktów i materiałów, które da się przetworzyć w inne lub ponownie wykorzystać. Odpowiednie postępowanie z odpadami jest jednym z kluczowych wyzwań dla współczesnej cywilizacji i koniecznością będącą konsekwencją współczesnego stylu życia. Nigdy nie powinniśmy wyrzucać śmieci poza wyznaczonymi miejscami (np. do lasu, rzek czy na łąkę), gdyż w ten sposób narażamy zdrowie swoje i przebywających tam zwierząt i tworzymy zagrożenie dla całego ekosystemu. Oczyszczenie zanieczyszczonego otoczenia to także dodatkowe koszty.
Resztki owoców i warzyw, fusy po kawie i herbacie, kawałki chleba, zwiędłe kwiaty, ziemia… .
Odpady takie jak zużyte pieluchy, chusteczki, mniejsze, niekolorowe skrawki papieru, popiół, kartony po jajkach, skorupki po jajkach… .
Trawa, liście i gałężie, odpady z prac ogrodniczych, owoce, siano, torciny, fragmenty drzew... .
Deszczówka jest cennym zasobem. Czasem może jednak być zanieczyszczona i stanowić zagrożenie dla środowiska, wymagając odpowiedniego traktowania. Jej skład chemiczny zmienia się w zależności od zanieczyszczenia powietrza i występowania tzw. kwaśnych deszczy. Na obszarach rolniczych spływająca ziemią deszczówka często zawiera pestycydy, a w okolicach dróg często jest zanieczyszczona zanieczyszczeniami wydalanymi wraz ze spalinami. Do ścieków deszczowych zaliczamy też wody pochodzące z odwadniania miasta i czyszczenia dróg.
Ścieki przemysłowe to ścieki powstające w procesach technologicznych, a także będące efektem ubocznym produkcji energii. Ich skład zależy od gałęzi przemysłu, w której są wytwarzane.
Ścieki komunlane to ścieki powstające w gospodarstwach domowych.
Nierzadko wyrzucany papier zapełnia nawet ⅓ kubła na śmieci, choć wcale nie powinien tam trafić. Segregując i poddając recyklingowi papier chronimy lasy, oszczędzamy energię i zmniejszamy zanieczyszczenie powietrza i wody. Papier można poddać recyklingowi do 7 razy. W tym celu należy wyrzucać go do specjalnych pojemników na papier pamiętając jednak, że nie powinny trafić tam takie produkty jak papier powlekany do druku, kalka, zdjęcia, pieluchy itp.
Aby wyprodukować 1 tonę średniej jakości papieru trzeba ściąć 2 drzewa i zużyć do 240 000 l wody i 4 700 kWh energii elektrycznej. Aby wyprodukować taką samą ilość papieru z recyklingu, nie potrzeba żadnych drzew, a jedynie 180 l wody i 2 750 kWh energii elektrycznej.
Do bioodpadów zaliczamy przede wszystkim odpady kuchenne i odpady z prac ogrodniczych. Często stanowią one do ⅓ wszystkich odpadów powstających w domu i można je wykorzystać do produkcji kompostu. Wysokiej jakości kompost stanowi świetny zamiennik dla nawozów sztucznych.
Szkło jest cennym surowcem. Gromadząc osobno zużyte szkło możemy zaoszczędzić energię i inne zasoby. Co więcej, szkło można poddać recyklingowi do 40 razy. W tym celu należy gromadzić je w specjalnych pojemnikach na szkło, pamiętając jednak, że nie powinny trafić tam takie odpady jak szyby okienne, wełna szklana, żarówki, porcelana, ceramika itd. Te rodzaje szkła należy oddać w specjalnych punktach selektywnej zbiórki odpadów. Ilość energii, jaką możemy zaoszczędzić poddając recyklingowi szkło, odpowiada ilości energii, jaką zużywa 100-watowa żarówka świecąca przez 4 godziny.
Odpady plastikowe i puszki stanowią ponad 30% odpadów powstających w typowym gospodarstwie domowym. Poddając plastik recyklingowi oszczędzamy energię i inne zasoby oraz ograniczamy zanieczyszczenie powietrza. Plastikowe opakowania (takie jak reklamówki, worki foliowe, kubeczki po jogurtach, butelki po środkach czyszczących…...) i puszki należy gromadzić osobno – w specjalnych kontenerach do segregacji lub punktach selektywnej zbiórki odpadów.
Aby wyprodukować 1 kg plastiku PET (najczęściej wykorzystywanego do produkcji butelek plastikowych), potrzeba aż 1,9 kg ropy naftowej! Produkcja puszek wymaga natomiast 3 razy więcej energii, wiąże się z 5-ciokrotnie większą emisją gazów cieplarnianych i generuje około 10 razy więcej odpadów niż produkcja szklanych butelek.
Odpady metalowe mogą być poddawane recyklingowi wielokrotnie. Żelazo jest topione i wykorzystywane do produkcji nowych odlewów, a w efekcie – produkcji nowych wyrobów. Aby wyprodukować aluminium z materiałów pochodzących z recyklingu potrzeba o 95% mniej energii niż do wyprodukowania go z nowego surowca. Gromadzenie i poddawanie recyklingowi starych materiałów jest efektywne energetycznie, przyjazne dla środowiska, a także opłacalne.